Op 13 juni 2022 werd een nationale staking gelanceerd door de Confederation of Indigenous Nationalities of Ecuador (CONAIE), de National Confederation of Peasant, Indigenous, and Black Organizations (FENOCIN), de Council of Indigenous Evangelical Peoples and Organizations (FEINE), naast sociale en milieuorganisaties die zijn aangesloten bij de inheemse beweging.
Hoewel velen de mobilisaties minimaliseerden om uitsluitend over de stijgende brandstofkosten te gaan, behielden de protesten hun momentum vanwege de stijgende kosten van levensonderhoud, wat een van de hoofdoorzaken van de beweging was. De bevolking van Ecuador wordt al maandenlang geconfronteerd met enorme armoede en werkloosheid. 18 dagen lang probeerde het nationale protest actie van de overheid te genereren om de diepe systeemcrisis aan te pakken die Ecuador doormaakt, gekenmerkt door het gebrek aan economische, politieke en culturele rechten. Vandaag heeft de inheemse beweging zegevierd in het verkrijgen van toezeggingen van de president om hun economische en ecologische realiteit aan te pakken.
In hun eisen zochten inheemse gemeenschappen naar de implementatie van beleid om de planeet te beschermen en een rechtvaardige en ecologische transitie veilig te stellen. Een van hun belangrijkste verzoeken was de intrekking van de decreten 95 en 151, die bedoeld waren om het extractivisme in de inheemse gebieden van het Amazonegebied te bevorderen. In augustus 2021 heeft de Confederatie van Amazone-inheemse volkeren van Ecuador (CONFENIAE) had zich al uitgesproken tegen de uitvoering van deze besluiten; president Lasso besloot echter geen gehoor te geven aan deze oproep. Een van hun belangrijkste argumenten was dat de regering er niet in slaagde hun recht op vrije, voorafgaande en geïnformeerde raadpleging te garanderen en te respecteren, laat staan de internationaal gerespecteerde standaarden van instemming.
Eerder deze week gingen inheemse leiders en de regering in dialoog en onderhandelden. Sindsdien hebben ze een ondertekende overeenkomst bereikt, waaronder een einde aan de nationale staking en de door de regering afgekondigde "noodtoestand". Uitvoeringsbesluit 95 ter bevordering van olie- en gasexpansie wordt ingetrokken en een hervorming van uitvoeringsbesluit 151 die van invloed is op de mijnbouwsector. Beide decreten machtigden de regering om de extractieve grens uit te breiden naar inheemse gebieden en belangrijke natuurbeschermings- en bosgebieden. De hervorming van het mijnbouwdecreet valt vooral op omdat daarin staat dat activiteiten niet mogen plaatsvinden in beschermde gebieden of inheemse gebieden, in aangewezen “no-go”-zones, archeologische zones of waterbeschermingsgebieden in overeenstemming met de wet, en het garandeert het recht tot gratis, voorafgaand en geïnformeerd overleg (geen toestemming) zoals uiteengezet in de normen die zijn opgelegd door de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens en het hoogste gerechtshof van Ecuador. Brandstofprijzen zullen ook worden verlaagd tot een vast tarief, een overwinning van economische rechtvaardigheid die de crisis van de kosten van levensonderhoud erkent. Ze zullen de komende 90 dagen gebruiken om de resterende eisen te behandelen via een technische werkcommissie.
De overeenkomsten en toekomstige discussies zijn geworteld in de tien punten van de inheemse beweging. Hun agenda is gericht op het genereren van oplossingen om de aanhoudende verslechtering van de levensomstandigheden, de crisis in het onderwijs- en gezondheidssysteem, de hoge kosten van voedsel en essentiële diensten, de uitbreiding van de extractieve grens en de schending van de collectieve rechten van inheemse volkeren te bestrijden , naast andere eisen.
Helaas was de reactie van de Ecuadoraanse regering tijdens de 18 dagen van de Nationale Staking buitensporig gewelddadig en repressief, ondanks het grondwettelijk beschermde recht op verzet en protest. De Alliantie van Mensenrechtenorganisaties van Ecuador, waarvan Amazon Watch is lid en documenteerde 76 klachten over mensenrechtenschendingen; zes doden, 331 gewonden en 152 demonstranten gearresteerd.
De eerste poging tot dialoog tussen de regering en de inheemse beweging vond plaats op 27 juni. De onderhandelingen liepen vervolgens vast vanwege een confrontatie tussen de strijdkrachten en demonstranten in de nacht van 28 juni in de Amazone-gemeenschap. november 18, gelegen in de provincie Sucumbios. Er waren verschillende verwondingen en de dood van een soldaat. Zelfs media later bevestigde dat het leger de gewapende confrontatie tegen de demonstranten was begonnen, gebruikte de Lasso-regering deze gebeurtenis als rechtvaardiging om de dialoog eenzijdig af te breken.
Naarmate de gebeurtenissen van de staking zich ontvouwden, bleven we bezorgd dat het nationale discours gericht was op het in diskrediet brengen van de mobilisatie en het verspreiden van haatzaaiende taal tegen de demonstranten, die 'Indianen', 'vandalen' en 'terroristen' werden genoemd. Bovendien zijn zowel de levensvatbaarheid als de tegenstrijdigheden van hun eisen talloze keren in twijfel getrokken. Maar hun regerings- en beleidsoproepen lijken op de eisen van elke arbeidersklasse of gemarginaliseerde groep in de huidige context van wereldwijde inflatie en torenhoge kosten van levensonderhoud. Net als velen van ons zijn inheemse gemeenschappen voor transport afhankelijk van olie en gas, wat hun eisen voor een einde aan olie niet delegitimeert. We leven allemaal onder het huidige energiesysteem. Dit hoeft niet in strijd te zijn met hun eis voor een betere economie en een overheid die niet afhankelijk is van de grillen van de olie-industrie. We zijn verenigd in onze oproep voor een rechtvaardige transitie.
Ecuador wordt ook geconfronteerd met een acute crisis van wijdverspreide armoede en honger, die door de huidige presidentiële regering werd genegeerd. We moeten erkennen dat momenteel 29% van de Ecuadoriaanse bevolking in armoede en extreme armoede leeft, wat betekent dat een op de drie Ecuadorianen arm is. Deze realiteit is deze: 59.1% van de inheemse bevolking valt onder de armoedegrens.
De ernstige economische situatie is ernstiger geworden onder de regering van Guillermo Lasso. Voorheen nam de Ecuadoraanse regering, als onderdeel van haar welzijns- en sociale gelijkheidsbeleid, de differentiële waarde van brandstofprijzen in vergelijking met de nominale kosten van de internationale markt op zich. Met de afschaffing van deze subsidie werd er echter een systeem van prijsklassen ingevoerd, wat resulteerde in een plotselinge stijging van 40% in benzine. Met deze stijging stegen ook de kosten van levensonderhoud, vooral wat betreft voedsel en huishoudelijke benodigdheden. Deze beslissing werd de druppel.
In veel opzichten slaagde deze sociale mobilisatie erin om de "business-as-usual" te pauzeren en de Ecuadoriaanse samenleving de pijn en last te laten erkennen die inheemse gemeenschappen en de armen voelen. Ecuador moet de dialoog voortzetten om de eisen van de inheemse beweging en het maatschappelijk middenveld op te lossen. We zullen onze solidariteit voortzetten met degenen die schreeuwen om een rechtvaardiger en democratischer Ecuador, omdat het Amazone-regenwoud ervan afhankelijk is. En we roepen internationale mensenrechteninstellingen op om waakzaam te blijven voor het geval de nationale regering maatschappelijk protest blijft stigmatiseren en de mensenrechten niet respecteert en beschermt. Er zijn veel levens verloren gegaan en de wonden zijn open. Het wordt tijd dat de Ecuadoriaanse regering haar overeenkomst om de vrede te garanderen nakomt.
